Малчин өрхүүдийн цаг уурын эрс тэс нөхцөлд дасан зохицох, даван туулах байдлын талаар судалгааны үр дүн танилцуулах хурал зохион байгуулагдлаа.

Нийтэлсэн 2023 оны 4-р сарын 20 Унших цаг 3 минут
Малчин өрхүүдийн цаг уурын эрс тэс нөхцөлд дасан зохицох, даван туулах байдлын талаар судалгааны үр дүн танилцуулах хурал зохион байгуулагдлаа.
© Foto: People in Need Mongolia

Монгол улсын хөдөөгийн хүн амын дийлэнх хэсэг нь мал аж ахуйгаар амьжиргаагаа залгуулдаг. Сүүлийн жилүүдэд Монгол орны ихэнх бүс нутагт халуун, хуурай зун болж хэт хүйтэн, цас ихтэй өвөл (зуд) тохиосноор малын хорогдол ихэсч хөдөөгийн өрхийн амьжиргаанд заналхийлэл учруулж байна. Уур амьсгалын өөрчлөлтөөс шалтгаалж зудын тохиолдол улам ихсэх хандлага ажиглагдсаар байгаа.

Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улс (ХБНГУ)-ын Гадаад хэргийн яам, Боловсрол судалгааны яамны санхүүжилтээр Потсдамын уур амьсгалын нөлөөллийн судалгааны хүрээлэн (ПИК), Пипл Ин Нийд (ПИН) ОУТББ, Үндэсний статистикийн хороо (ҮСХ)-той хамтран ‘Монгол орны уур амьсгалын өөрчлөлт, цаг агаарын зудын нөлөөллийг ойлгох, дасан зохицох стратегийг үнэлэх’, ‘Зудын эрсдэлт үед үзүүлэх хүмүүнлэгийн мөнгөн дэмжлэгийн үр нөлөөг судлах’ зорилготой судалгааны төслийг хэрэгжүүлж дууслаа.

Судалгааны төслүүдээс гарсан эрдэм шинжилгээний гол дүгнэлтүүдийг “Уур амьсгалын эрсдэлтэй нөхцөлд амьдрахуй: Өвлийн эрс тэс үзэгдлийн нөлөөлөл, хөдөөгийн айл өрхүүдийн дасан зохицох чадавхын талаарх шинжлэх ухаанд суурилсан үр дүн” сэдэвт хурлын хүрээнд зохион байгуулж уур амьсгалын өөрчлөлтийн талаар судалдаг эрдэмтэн профессор, мэргэжилтнүүд, хүмүүнлэгийн дэмжлэг үзүүлдэг олон улсын төрийн бус байгууллагуудын төлөөллүүдийг хамруулан тархаалаа. Мөн болзошгүй зудын эрсдэлт үед тусламж шаардлагатай байгаа өрхүүдийг оновчтойгоор тодорхойлох, эрсдэлд эмзэг өртөмтгий өрхүүдийн хоол тэжээлийн байдал, эрүүл мэнд, сайн сайхан байдлыг хамгаалахад шаардагдах мөнгөн тусламжийн доод хэмжээг тооцоолоход ашиглах боломжтой бодлогын хэрэглэгдэхүүнийг танилцуулав.

ХБНГУ-ын Герман Улсын Элчин сайдын яамны дэд тэргүүн хатагтай Регина Рутенберг: "Уур амьсгалын өөрчлөлт дэлхийн хэмжээнд хөдөөгийн хүн амын амьжиргаанд нөлөө үзүүлж байна. Монгол улс бусад улс орнуудтай харьцуулахад цаг агаарын эрс тэс үзэгдэлд онцгойгоор өртдөгийн нэг жишээ бол зудын эрсдэл юм. Энэ ч хэрээр Монголчууд уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох хүрээнд малын индексжүүлсэн даатгал, цаг уурын урьдач нөхцөлд суурилсан санхүүжилт олгох зэрэг арга хэмжээнүүдийг түүчээлэн туршиж байна. Германы засгийн газар чанарын өндөр түвшинд гүйцэтгэсэн эрдэм шинжилгээний ажил, судалгаа, үр дүнд суурилсан мэдлэгийг бий болгоход дэмжлэг үзүүлсээр ирсэн. Өнөөдрийн үйл ажиллагааны хүрээнд Потсдамын Уур амьсгалын нөлөөллийн судалгааны хүрээлэнгийн судлаачдын танилцуулсан ADAPT, CashEval төслүүдийг хэрэгжүүлэхэд ХБНГУ-ын Боловсрол Судалгааны Яам болон Гадаад хэргийн яам дэмжлэг үзүүлсэн. Энэ төрлийн Шинжлэх ухааны судалгаа нь уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох янз бүрийн арга хэрэгсэл, стратегийн үр нөлөөний талаарх шинжлэх ухаанд суурилсан мэдлэгийг бий болгож гарсан сайн туршлагуудыг дэлхий дахинд болон орон нутгийн түвшинд түгээн дэлгэрүүлэхэд чухал ач холбогдолтой гэж харж байна."

ПИН ОУТББ-ын Ази бүсийн захирал Михайела Купкова: “Өнөөдөр бид энд малчин өрхүүдийн өвөлжилтийн хүнд нөхцөлд өртөмтгий байдлын талаарх шинжлэх ухааны дүгнэлтийг түгээн дэлгэрүүлэхээр цугларч, зудад дасан зохицоход нь туслах бодлогын арга хэрэгсэлтэй танилцаж байгаад баяртай байна. Ирээдүйд зудын аюулаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээний хүрээнд тусламж шаардлагатай өрхүүдийг тодорхойлох, олгох хүмүүнлэгийн мөнгөн тусламжийн хэмжээг тооцоолох багц хэрэглэгдэхүүн бий болсон нэн олзуурхууштай. Би Монгол дахь түншүүддээ эдгээр шинжлэх ухааны ололттой үр дүнг ирээдүйд хэрэгжүүлэх төсөл, хүмүүнлэгийн тусламж, хамгийн чухал нь Монголын өнцөг булан бүрт цаг уурын эрсдэлт нөхцөлд тэсвэртэй иргэдийг бэлдэхэд ашиглахыг уриалж байна.” 

  • Пипл Ин Нийд (ПИН) ОУТББ-ын тухай: ПИН ОУТББ нь Монгол дахь үйл ажиллагаагаа 2009 оны зудын гамшигт нэрвэгдсэн малчдад яаралтай тусламж үзүүлэх үйл ажиллагаагаар эхлүүлж байв. Өдгөө хүмүүнлэгийн тусламж үзүүлэхээс гадна иргэдийн тогтвортой амьжиргааг дэмжих, эрүүл мэнд, боловсролын салбарт болон хүрээлэн буй орчныг хамгаалах чиглэлээр 20 гаруй төслүүдийг амжилттай хэрэгжүүлээд байна.
  • Потсдамын уур амьсгалын нөлөөллийн судалгааны хүрээлэн (PIK)-гийн тухай: PIK нь 1992 онд Герман улсад байгуулагдсан, олон нийтийн санхүүжилттэй судалгааны хүрээлэн бөгөөд Лейбницын нийгэмлэгийн гишүүн юм. PIK нь дэлхийн уур амьсгалын нөлөөллийг судалдаг бөгөөд тогтвортой ирээдүйн төлөө шинэ нээлт, шийдлүүд гаргадаг салбартаа тэргүүлэгч байгууллагуудын нэг юм. Энэхүү судалгааны төслийг PIK-ийн Тэгш эрх, хүний хөгжлийн FutureLab хариуцан хэрэгжүүлж байна.

Хэвлэл мэдээлэлтэй холбоотой зүйлсийг ПИН ОУТББ-ын ажилтан, CashEval төслийн менежер Д.Түвшинтөгсөөс тодруулах боломжтой: tuvshintugs.dekhchinjav@peopleinneed.net

Autor: People in Need Mongolia

Холбоотой нийтлэлүүд