Сайн засаглал

УЛААНБААТАР, Монгол Улс – Иргэний нийгмийн байгууллагууд Монголын ардчиллын үндэс суурийг бүрдүүлдэг. 1990 онд тайван замаар хувьсгал хийснээс хойш иргэний нийгмийн байгууллагууд (ИНБ) эдийн засаг болон ардчиллын шилжилтэд чухал үүрэг гүйцэтгэж ирсэн.

Гэсэн хэдий ч олон улсын санхүүжилт олох, дэлхий нийтийн туршлагаас суралцах нь ИНБ-уудын хувьд сорилт байсаар байна. Илүү хариуцлагатай засаглал, илүү чөлөөт нийгмийг бий болгоход ИНБ-ууд онцгой үүрэгтэй бөгөөд үүний тулд санхүүжилтийн хангалттай эх үүсвэртэй байх шаардлагатай. Тус салбарын ирээдүй нь төрийн тогтолцоог бэхжүүлэхийн зэрэгцээ орон нутгийн оролцогчдыг дэмжих явдал боловч нь сул байсаар байна.

ИНБ-уудыг дэмжих зорилгоор Пипл ин Нийд (ПИН) байгууллага нь Европын Холбооны Төлөөлөгчийн газрын дэмжлэгтэйгээр "Өнөөгийн Иргэний Нийгэм" (Civil Society Now) нэртэй шинэ платформыг нээж байна.

“Монголын ИНБ-ууд өөрсдөө төслийн саналаа боловсруулж, олон улсын хандивлагчдад илгээн санхүүжилт авах чадавхыг нь сайжруулахыг бид зорин ажиллаж байна. ПИН нь Чех улсын иргэний нийгмийн жижиг байгууллага байсан бөгөөд улмаар дэлхийн 20 гаруй оронд үйл ажиллагаа явуулдаг, хандивлагчдын итгэмжлэгдсэн түнш болон үйл ажиллагааг өргөжүүлэн тэлсэн юм. Энэхүү хөгжил дэвшилд хүрэхэд өөрийн байгууллагын хөгжлийн шинэхэн түүхэнд тулгуурлан жижиг байгууллагуудын хэрэгцээ, тэдэнд шаардлагатай стандартыг бий болгох арга замыг мэддэг, ойлгодог, туршлагатай болсон гэсэн үг юм." гэж тус байгууллагын Олон улсын техникийн хэлтсийн дарга Камила Гарбутт хэллээ.

ПИН нь өөрийн дотоод санхүүжилт, хариуцлага, хандивлагчдын шаарддаг мөрийн хөтөлбөр болон удирдлагын тогтолцоогоо ил тод болгож, Монголын ИНБ-ууд бие даан олон улсын хандивлагчдаас санхүүжилт татах, төслөө үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай тогтолцоог бүрдүүлэхэд нь туслах юм. Тус платформ нь Монгол Улсын хөгжил, дотоодын иргэний нийгмийн байгууллагуудыг чадавхжуулахад дэмжлэг үзүүлэх зорилготой. Гишүүддээ үзүүлэх үйлчилгээнд нь дотоод удирдамжийн жишиг загвар баримт бичгүүд, тухайн үеийн хэрэгцээт сэдвүүдээр зохиогдох уулзалтууд, зөвлөх үйлчилгээ багтах юм.

“Эрх мэдэлтэй, чадварлаг иргэний нийгэм бол Монголын ардчилсан тогтолцооны чухал бүрэлдэхүүн хэсэг бөгөөд баялаг нь юм. ИНБ-ууд олон ургалч үзлийг илэрхийлж, илүү үр дүнтэй бодлого, тэгш, тогтвортой хөгжил, хүртээмжтэй өсөлтөд хувь нэмрээ оруулж чадна. Монголын Иргэний Нийгмийн Байгууллагуудтай хамтран ажиллах Европын Холбооны хүрээ нь Монгол Улсад засаглал, ардчиллыг бэхжүүлэхийг зорьдог Иргэний нийгмийг бий болгоход хувь нэмрээ оруулахад бусдад урам зориг өгч байгааг харахад үнэхээр сайхан байна.” гэж Европын Холбооноос Монгол Улсад суугаа Элчин сайд бөгөөд Төлөөлөгчийн газрын тэргүүн, эрхэмсэг хатагтай Аксел Никаиз мэдэгдлээ.

* * * 
Пипл Ин Нийд (ПИН)-ийн тухай: ПИН-ийн гүйцэтгэх захирал ба үүсгэн байгуулагчдын нэг Шимон Панек нь Чех улсад 1989 онд өрнөсөн хилэн хувьсгалын оюутны идэвхтнүүдийн нэг юм. ПИН нь Ардчиллын төлөөх Европын түншлэлийн идэвхтэй гишүүн, иргэний нийгмийн хөгжлийн асуудлаарх Европын комиссын үндсэн түнш юм. Монгол Улсад ПИН нь орон нутгийн засаг захиргаа, ИНБ-ын чадавхийг бэхжүүлэх, хүний эрхийг дэмжих, олон нийтийг Тогтвортой хөгжлийн зорилтууд болон Засгийн газрын “Алсын хараа 2050”-д хүрэхийн тулд нийгмийг өөрчлөлт болон тэгш боломжийн хөдөлгөгч хүч болгон чадавхижуулахыг эрмэлздэг юм. Монгол дах ПИН байгууллага болон түүний ажлын талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл: www.mongolia.peopleinneed.net/en/

Холбоо барих:  Хөтөлбөр болон хэвлэл мэдээллийн асуудлаар Мэдээлэл Харилцааны мэргэжилтэн П. Тинатай холбоо барина уу: tina.puntsag@peopleinneed.net / утас: +70111501
 
 

ПИН болон дотоодын гурван ТББ нь Архангай, Өвөрхангай аймгуудад Европын холбооны санхүүжилттэй энэхүү төслийг (EP-IL буюу ЧИ-ТА нэрээр илүү сайн мэддэг) хэрэгжүүлсэн нь хоршоод, жижиг бизнес эрхлэгчдийг чадавхижуулах, хөгжлийг нь дэмжих замаар бүтээмж, орлого ашгийг нь нэмэгдүүлэх, техникийн нөөцтэй болгох, зах зээлд гаргах, санхүүжилтийн эх үүсвэрт (жишээлбэл, Сум хөгжүүлэх сан) холбох зорилготойгоос гадна засаглалыг сайжруулах, шийдвэр гаргахад иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх, бизнес эрхлэгчид болон орон нутгийн эрх баригчдын хоорондын хамтын ажиллагааг дэмжихэд чиглэсэн.

Монголын хөдөө орон нутагт амьдардаг иргэдийн дийлэнхийн орлогын гол эх үүсвэр нь мал аж ахуй байсаар байна. Хөдөө орон нутгийн бизнес эрхлэгчид нь төсөл төлөвлөх, хүний нөөц, зах зээлийн багтаамж, санхүүжилтийн эх үүсвэрүүдээ олж авах зэрэг талууд дээр мэдээлэл, туршлага, ур чадвар дутмаг байлаа. Тэдэнд нэмэлт орлого олох шинэ бизнес үйл ажиллагаа бий болгож  амьжиргаагаа дээшлүүлэх боломж хомс байв. Тухайн үед Монгол Улсын төв засгийн газар хөдөө орон нутгийн бизнес эрхлэгчдэд бизнес санаагаа хэрэгжүүлэх, бодитой болгоход нь туслах зорилгоор хөнгөлөлттэй зээл олгох тусгай сан байгуулсан ч энэ сангаас зээл авах нь ихээхэн төвөгтэй, хэрхэн ажилладаг нь тодорхойгүй, зээлэнд яаж хамрагдах талаар хангалттай, чанартай мэдээлэл хомс байлаа. Энэ бүхнийг ажигласнаар ПИН нь 2016 онд Европын Холбоонд EPIL төслийг санал болгоод хэрэгжүүлж эхлэв.
Төслийн баг зорьсон үр дүндээ хүрэхийн тулд дараах арга хэмжээг авч хэрэгжүүлсэн юм:

• Зээлийн сангуудын талаархи мэдээллийг бизнес эрхлэгчид, иргэний нийгмийн байгууллагууд, хоршоодод түгээж, сайн засаглалын практик туршлагыг орон нутгийн албан тушаалтнуудад танилцуулав.
• Хувийн хэвшлүүдэд өөрийн арга барилаа олох, маркетинг, санхүүгийн менежментээ зөв хийх, зээл авах, шинэлэг санаа олох зэрэг бизнесийн ур чадварын сургалтад хамруулав.
• Бүс нутаг, аймаг, сумдын хувийн хэвшлүүдийг  хооронд нь танилцуулж, холбоо тогтоов. Мэдлэг, шилдэг туршлагыг сурталчлан түгээх ажлыг зохион байгуулав.